Legionellen im Trinkwasser: Ursachen und Schutzmaßnahmen

Legionella in drinkwater vormen een ernstig gezondheidsrisico dat vooral huiseigenaren, verhuurders en beheerders van openbare voorzieningen treft. Deze bacteriën kunnen de veteranenziekte veroorzaken, een mogelijk ernstige vorm van longontsteking. Er bestaat een wijdverspreide misvatting dat legionellabacteriën gevaarlijk zijn bij het drinken van besmet water. In feite raken mensen besmet door het inademen van kleine waterdruppeltjes (aerosolen) die Legionella bevatten. Een klassiek scenario is de douche, waar dergelijke aërosolen zich gemakkelijk kunnen vormen.


Gezondheidsrisico's door legionella

De veteranenziekte uit zich vaak met griepachtige symptomen zoals koorts, hoesten en spierpijn. Het is vooral gevaarlijk voor mensen met een verzwakt immuunsysteem, zoals ouderen of kleine kinderen, bij wie het kan leiden tot een levensbedreigende longontsteking. In Duitsland sterven naar schatting 2.000 mensen per jaar aan deze infectie. Het werkelijke aantal besmettingen is moeilijk vast te stellen omdat de symptomen vaak worden verward met die van griep en niet elk geval wordt gediagnosticeerd.


Wettelijke vereisten en preventieve maatregelen

Sinds eind 2011 bepaalt de Duitse drinkwaterverordening dat verhuurders elke drie jaar een legionellatest moeten laten uitvoeren. Deze verordening is bedoeld om legionella-uitbraken in een vroeg stadium te herkennen en te voorkomen. In het geval van een positieve uitslag kunnen huurders zelfs een verbod krijgen om in hun appartement te douchen totdat het probleem is opgelost.


De temperatuur verhogen als kortetermijnmaatregel

Een veelgebruikte methode om legionella in het warmwatersysteem te bestrijden is om de watertemperatuur te verhogen tot meer dan 60°C. Deze temperatuur doodt legionellabacteriën. Deze temperatuur doodt legionella, maar heeft ook een aantal risico's en nadelen. Ten eerste bestaat er een risico op verbranding voor de bewoners. Ten tweede is deze maatregel niet altijd betrouwbaar omdat het hele watersysteem gelijkmatig moet worden verwarmd, wat niet altijd gegarandeerd is. Bovendien leidt de hogere temperatuur tot hogere energiekosten, vooral voor systemen die werken op zonne-energietechnologie. Hier moet het water, dat normaal wordt verwarmd tot 40-50°C, met extra energie op de vereiste 60°C worden gebracht.


Chemische desinfectie en de grenzen ervan

Een andere methode is chemische desinfectie, waarbij chloor of andere desinfectiemiddelen worden gebruikt. Deze methode is echter controversieel omdat legionella relatief resistent zijn tegen veel chemicaliën. Om ze effectief te doden zijn vaak hoge concentraties nodig, die de toegestane limieten kunnen overschrijden. Bovendien kunnen dergelijke chemicaliën schadelijk zijn voor de gezondheid en moeten ze zorgvuldig worden gedoseerd en gecontroleerd.


UV-C desinfectie: een effectieve en veilige oplossing

Met het oog op de onzekerheden en nadelen van de bovengenoemde methoden, is de UV-C-desinfectie een betrouwbaar en milieuvriendelijk alternatief. UV-C-licht heeft het vermogen om het DNA van micro-organismen zoals legionella te vernietigen, waardoor ze inactief worden en zich niet kunnen vermenigvuldigen. Deze methode is bijzonder effectief omdat het direct in de watercyclus wordt gebruikt en geen chemische resten achterlaat.


Hoe UV-C desinfectie werkt

In een UV-C desinfectiesysteem wordt het water continu door een kamer geleid waarin het bestraald wordt met UV-C licht. Dit licht vernietigt het DNA van de legionellabacteriën, waardoor ze onschadelijk worden. Een groot voordeel van deze methode is dat ze onafhankelijk van de watertemperatuur werkt, dus er is geen risico op verbranding. Bovendien is het energieverbruik relatief laag, wat het ook economisch aantrekkelijk maakt.


Toepassingsgebieden en voordelen

UV-C desinfectiesystemen zijn geschikt voor zowel eengezinswoningen als grote wooncomplexen of openbare gebouwen. Ze zijn eenvoudig te installeren, vereisen weinig onderhoud en zijn kosteneffectief in gebruik. Een ander voordeel is de milieuvriendelijkheid, aangezien er geen schadelijke chemicaliën in het milieu terechtkomen. Dit voorkomt ook het probleem van chemische residuen in afvalwater.


Preventiestrategieën op lange termijn

Naast de installatie van een UV-C desinfectiesysteem zijn er nog andere maatregelen die legionella in drinkwater kunnen helpen voorkomen:

  1. Regelmatig onderhoud en reiniging Warmwatersystemen moeten regelmatig worden onderhouden en gereinigd om afzettingen en biofilms te voorkomen die als broedplaats voor legionella kunnen dienen.

  2. De watertemperatuur optimaliseren Hoewel hoge temperaturen legionella doden, moet de watertemperatuur in warmwatersystemen zo worden ingesteld dat de groei van bacteriën wordt geremd zonder dat het water verbrandt. Een temperatuur van ongeveer 55°C kan een goed compromis zijn.

  3. Systematisch controleren Regelmatig microbiologisch testen van het water kan helpen om legionella in een vroeg stadium op te sporen en de juiste maatregelen te nemen.

  4. Training en opleiding Bewustmaking is een belangrijke stap op weg naar preventie. Bewoners en gebruikers van gebouwen moeten worden geïnformeerd over de risico's van legionella en het belang van waterhygiëne.



Conclusie: Veiligheid en gezondheid door preventieve maatregelen

Legionella in drinkwater is een ernstig probleem dat effectief kan worden bestreden door een combinatie van wettelijke vereisten, technische oplossingen en preventieve maatregelen. UV-C desinfectie biedt een veilige, efficiënte en milieuvriendelijke methode om het risico op legionellabesmetting te minimaliseren. Samen met regelmatig onderhoud en controle kunnen deze maatregelen helpen om de gezondheid en veiligheid van bewoners te waarborgen.